Pomoc społeczna

Życie z rozszczepem wargi lub podniebienia nie musi wcale prowadzić do problemów natury psychospołecznej. Większość dzieci zoperowanych w młodym wieku może z powodzeniem liczyć na szczęśliwą młodość i zdrowe kontakty interpersonalne z rówieśnikami. Warto jednak pamiętać, że u osób dotkniętych tą wadą mogą w pewnym stopniu rozwijać się problemy z akceptacją własnego Ja związane z poczuciem niskiej wartości własnej aparycji. Ważna dla rodziców okazuje się uważna obserwacja zachowań własnego dziecka. W przypadku zaobserwowania niespełniania przez dzieci wyzwań stawianych im przez otoczenie, powinni oni szukać profesjonalnej pomocy psychoterapeuty lub lekarzy zajmujących się chirurgią kosmetyczną, ortodoncją (zależnie od przyczyny problemu dostrzeganego przez dziecko).

Aspekty psychologiczne

Rozszczep wargi lub podniebienia może uderzać w poczucie własnej wartości dziecka, zaburzając jego zdolności społeczne oraz zachowanie. Stanowi to ogromne pole do działań dla badaczy i psychoterapeutów zajmujących się tą dziedziną. Problemem oprócz wyglądu może być także wynik rozszczepu podniebienia. Badania pokazują, że podczas pierwszych lat przedszkolnych (wiek od 3 do 5 lat), dzieci z rozszczepem podniebienia nie mają pojęcia swojej odmienności od rówieśników nieposiadających tej wady. Im jednak stają starsze, a ich kontakty z innymi dziećmi ulegają wzmożeniu, dzieci z rozszczepem mają skłonność do zgłaszania niezadowolenia z kontaktów z rówieśnikami na wyższym poziomie społecznych zależności. Przypuszcza się, że zjawisko to związane jest z towarzyszącym widocznym naznaczeniem – deformacją oraz zaburzeniami mowy. Dzieci postrzegane jako bardziej atrakcyjne cechują się lepszym rozwojem kontaktów interpersonalnych, lepiej odnajdują się w społeczeństwie. Korzyści z aparycji przejawiają się także szybszym rozwojem intelektualnym od rówieśników. Dzieci z rozszczepem częściej zgłaszają uczucia gniewu, smutku, strachu, czy też osamotnienia w grupie rówieśników. Dzieci te także zdają się przenosić na siebie negatywne odczucia żywione wobec nich przez rówieśników.

Relacje pomiędzy rodzicami a dzieckiem mają krytyczne znaczenie w budowaniu własnego Ja dziecka zwłaszcza w wieku przedszkolnym. Zaobserwowano korelację z poziomem stresu u matek z redukcją zdolności społecznych u ich dzieci. Dobrze rozumiane rodzicielstwo i zdecydowana postawa rodziców pomaga chronić prawidłowy rozwój emocjonalny dziecka przed potencjalnymi dla niego zagrożeniami. W późniejszym okresie przedszkolnym i pierwszych latach szkoły podstawowej następuje zwiększenie udziału środowiska pozarodzinnego w rozwóju psychospołecznym dziecka. Eksperci sugerują, aby rodzice rozmawiali z dziećmi o sposobach rozwiązywania ewentualnych problemów wywołanych rozszczepem. Dziecko w wieku szkolnym powinno znać przyczynę swojej „odmienności”, w miarę jego możliwości intelektualnych także jej źródło. Musi ono po prostu znać prawdę, aby odpowiadać na trudne dla niego pytania zadawane mu przez kolegów. Przedstawienie dziecku sytuacji w sposób prosty i prawdziwy pomoże mu uniknąć wielu negatywnych doświadczeń w przyszłości.